Download Turkish Political Life and more Summaries Political history in PDF only on Docsity!
Siyasal Tarih Ders Notları (FĐNAL) Viyana dzeninin sıkıntıları vardı;
Osmanlı meselesi
Milliyetilik Rusya balkanlardan milliyetiliği yaymak istiyordu. Fransa yenilmisti ama devrimin ilkeleri milliyetilik ve liberalizm btn Avrupa’ya yayılmıs, mutlak monarsi imparatorlukları tehdit eder hale gelmisti. Viyana kongresinden sonra yeni gler ve eski gler atısma ierisindeler. Yeni gler; liberalizm, milliyetilik, endstri devrimi. Eski gler; monarsiler, kiliseler ve feodal dzenin artıkları. Endstri devrimi liberalizmin glenmesini sağlamıs, liberalizm ulusal egemenlik ilkesi zerine sekillendirilmis. Endstrilesmenin sanayinin doğurmus olduğu liberalizmle sanayi burjuvazisi ortaya ıkmıs, sanayi burjuvazisi ok gldr. Sanayilesmeyle beraber sanayi burjuvazisi ve isi sınıfı ortaya ıkacak. Sanayi isileri de gldr, ticaret burjuvazisi de gl fakat asıl g sanayi burjuvazisindedir. Bu iki sınıfta geleneksel yntemlerle ynetilmeye karsı ıkarlar, iki sınıfta haklar talep eder. Liberallere gre; seme hakkı yalnızca mal mlk sahiplerine tanınmalıydı, seme ya da seilen iin vergi vermek sartı gelmelidir, mutlak monarsi karsısında siyaset, ekonomi ve dinin zgrlesmesi gerektiğini savunurlar. Fransa bugn 5. cumhuriyetini yasıyor, Osmanlının son dnemlerindeki gibi Napolyon sonrasında anayasa + monark + parlamento vardı. 19.yy Avrupa’da devrimler dnemidir, 1818 yılında Avrupa bir kez daha devrimle sarsılacak, buna yol aan iki unsur var birisi milliyetilik birisi de liberalizmdir. Louis Napolyon cumhurbaskanı seilir 1852 de kendisini imparator ilan edince cumhuriyet tekrar ker. Bu dnem atısmalı bir dnemdir. Đspanya ve Portekiz de liberal anayasalar gndemdedir. Đtalyan kent devletleri de Avusturya’ya bağlıdır. 1848 devriminin temel itici gleri milliyetilik ve liberalizmdir. 1830 da daha ok liberalizm etkiliydi 1848 de Polonyalılar Rusya’ya karsı ayaklanırlar milliyeti bir ayaklanmadır.
Macarlar da Avusturya’ya karsı ayaklanırlar. Polonya ve Macar ayaklanması bizi de etkilemistir. Bu ayaklanmalar bastırılır. Macaristan Avusturya’ya yardım eder Macaristan yeniden bağımsız kalır 1 yıl sonra bastırılır. Yardımın sebebi milliyeti ayaklanma olmasıdır. Rus arı bu duruma hos bakmaz. Bu ayaklanmaların nderlerinden nemli bir kısmı Osmanlıya kaar, mesela Mustafa Celalettin bir Polonyalıdır. Osmanlıya gelince adlarını değistirirler.1869 da eser yazar. Osmanlıda milliyetiliği yayarlar. Adları değisir pasa olurlar. Đtalya Avusturya kontrolnde ayaklanır, Almanya, Đsvire, Đngiltere, Belika, Fransa’da ki ayaklanmalar milliyetilikten ok burjuvazinin liberal istekleri doğrultusunda, bir kısmında mevcut siyasal sisteme karsı, toplumsal kosulları iyilestirici ayaklanmalar olur Her lke kendi iinde ve birbiriyle atısıyor endstri devrimi ile dayanısma olgusu ortaya ıkıyor. Đmalat tek bir srete oluyor fabrika temel retim yeri ve mal fabrikadan ıkıyor, isiler bir arada alısıyor ve dayanısma olgusu ıkıyor. Fabrikada retim pazara dnktr. Dzinelerce retim var. Endstri devrimi ile iki hammadde nem kazanıyor birincisi elik ikincisi kmr sanayi iin kmr nemli hale geldiğinden kmr yataklarına hkim olmakta nemlidir. Gl devlet olma sartı sanayilesmedir bunun iinde kmr ve demir lazımdır. Buna sahip olma savası baslamıstır. Endstri devrimi kentlerin gelismesini sağlamıstır bu gelismeyle birlikte kitle toplumu ortaya ıkar kitle toplumunda insanlar aynı seyi yaparlar. Demir ve kmre sahip olmak nemlidir. Viyana dzeni 1830–1848 devrimleri ile sarsılır ama varlığını srdrmektedir taki 19.yy ikinci yarısında Avrupa coğrafyasında bir takım değisiklikler ortaya ıkana kadar. Đtalya ve Almayanın ortaya ıkısına kadar srdrr. Viyana kongresiyle Almanya 36 devletikten olusuyordu Đtalya’da Avusturya’nın payındaydı ancak milliyetilik yayıldıka bu lkelerde de etkisi grld. Đtalyan devlet baskanı
pazar alanı arıyorlar. Kapitalizm emperyalizm olarak sekil almıs. Kapitalizm srekli bymektedir ekonomik ve siyasal bymeyi de beraberinde getirecektir. Askeri gle yayılır. Bismark dneminde Almanya’nın kıta stnlğ var Almanya’nın dezavantajları vardır. Fransa ile arası bozuk ve stratejik olarak zayıf bir lkedir. Kıta Avrupa’sının ortasındadır doğusunda Rusya Batısında da Fransa vardır Fransa’dan ok korkmaktadır. Đkisinin birlesip anlasmalı saldırılarında korkar. Bismark bunun farkındadır ve bu durumu asmak iin bazı ittifaklar kurar. Buna Bismark ittifakları sistemi adı verilir. 1872 de Avusturya Prusya ve Rusya 3 imparator birliğini kurarlar. Almanya’nın amacı Rusya’yı yanına ekmek Fransa’yı yanına ekmesi mmkn değildir nk alsas loreni vermez. Avusturya’nın bu ittifaka girmedeki amacı balkanlarda yayılırken Almanların desteğini almak istiyor. Rusya’nın dhil olmasındaki amata imparatorlar, monarklar arası isbirliği dsncesi hkimdir. Kutsal ittifaklar vardı bunlar milliyetilik karsıtıydı. 1875 de bu birlik dağılır sebebi de Avusturya ve Rusya’nın balkanlarda karsı karsıya gelmesidir. Planlar elisiyor fakat Almanya yılmıyor 1879 da Almanya ve Avusturya arası anlasma yapılıyor. Almanya Avusturya’yı Rusların saldırısına karsı yardım sz veriyor. 1881 e Rusya’yı da ikna ediyor ve Almanya- Avusturya- Rusya arasında yeniden 3 imparatorluk kuruluyor. Almanya yeni kurulmus olan Đtalya’yı da yanına ekmek istiyor, onu da savasta yanına ekmek istiyor. 1882 de Almanya- AvusturyaĐtalya arasında l ittifak kuruluyor1915 e kadar yrrlkte kalıyor. Đtalya’nın Almanya’ya yanasma nedeni ise smrge arayısıdır Afrika’yı smrge olarak istiyor Akdeniz i asması lazım ama Đngiliz donanması ok gldr Alman desteğine ihtiyacı var. Bismark’ın kurduğu btn bu sistem Avusturya ve Rusya ile savasmaması zerine dayanır savasırsa sistem ker. 1894 de Fransa Rusya arası ittifak anlasması imzalanır.1904te de Fransa ve Đngiltere arasında entert-konmyda anlasması imzalanır. Đngiltere Fransa ve Rusya arasındaki eliskileri bırakır asıl tehlikenin Almanya’dan geldiğini grmstr. Kıta Avrupa’sında denge Fransa
aleyhinde bozulmustur dengeyi sağlamak iin Fransa’nın yanında yer alır. Bu arada alman deniz gc giderek gelismekte ve Đngiltere paniklemektedir. Đngiltere’nin 1902de Japonya’yla yaptığı bir anlasma var uzak doğuda Rusya ve Japonya’nın ıkarları atısmaktadır ve aralarında bir savas ıkarsa Đngiltere Japonya’nın yanında yer alacaktır. Fransa ise Rusya’nın yanında yer alır, bu dnemde Fransa ve Đngiltere’nin mttefikleri arasında karısıklıklar var. 1904– 1905 de beklenen Rus-Japon savası ıkar. Fransa Japonya’ya yardım eder ama yardım cılız kalır savasta Japonya beklenmedik bir sekilde Rusya’yı yener. Bu savas sonrasında Asyalı devletlerde Avrupalılarında yenilebileceği fikri ortaya ıkar. Rusya yzn tekrar balkanlara dner Avusturya’yla karsı karsıya gelecektir. Aralarındaki savasla beraber 1. Dnya savası ıkar. 1907 de Đngiltere ve Rusya anlasırlar ve Fransa Rusya Đngiltere tarafı olusur. 1907 de Đngiliz Rus smrge anlasması yapılır, Đran kuzey Rusya’ya ya aittir ve Ruslar Afganistan’la ilgilerini keserler, Đngiltere de rahatlar. 1887 de Alman-Rus gvence anlasması imzalanmıstı. Almanlar kıta Avrupa sının stnlğn ele almaya baslamıslardır ve bu Đngiltere’yi rahatsız eder. Almanya ve Đngiltere arasında smrge atısmaları sebebiyle bir ekisme var. Đngiltere de bu durumda karsı ittifaklar kurmaya baslar. 1887 de Đngiltere-Đtalya- Avusturya arasında Akdeniz’e dair imzalanmıs bir anlasma vardır Avusturya’nın dhil olma sebebi Đtalya’dan emin olmak istemesidir. Bu arada Fransa ve Rusya yakınlasır, Đngiltere ve Fransa arasında da bazı gerginlikler var Akdeniz ve mısıra kimin hkim olacağı eliskisi var, uzak doğuda da ıkarları atısıyor, Osmanlı zerindeki politikaları meselesi var. Rusya ve Đngiltere arasında 19.yy. ikinci yarısından sonra temel mesele; Rusya Osmanlı zerinden sıcak denizlere inmek istemektedir. Ama Đngiltere buna engel olmaktadır Rusya da ynn kendi gney ve doğusuna eviriyor orta Asya’yı ele geiriyor btn orta Asya’yı demir yoluyla
gl bir devlettir. Almanya Fas zerinde de egemenlik kurmak ister fakat imparator izin vermez. Bu arada Fransa ve Đngiltere arasında Fachodo bunalımı ıkmıstır, sudanın bir blgesidir Fransa sudanı isgal eder Đngiltere de sert bir ltimatomla geri ekilmesini ister. Fransa’nın gz Fas’tadır. Almanlar Fransa’nın gznn Fas’ta olduğunu biliyordur ve Fas sultanını kıskırtırlar, Đngiltere’nin bu abalarını nasıl karsılayacağını merak ederler, aralarında yaptıkları anlasmaya uyarak Đngiltere’nin Fransa yanında yer alıp almayacağını merak ederler. Bu kıskırtma sorunu uluslar arası arenaya tasınır 1906 da yapılan Alegrias konferansı Fas’ın kime ait olacağını grsmek iin toplanır Almanya Đngiltere’nin tavrını gzlemler ve Đngiltere Fransa’nın yanında yer alarak szn tutar dengeyi kurmaya alısır. Bu bunalımlardan sonra birinci dnya savasına gidilir. Avrupalıların kendi aralarında yaptığı bir paylasım savasıdır. Temel neden emperyalizmdir ikinci bir neden ise Almanya’nın konumudur. Coğrafi olarak kıta Avrupa sının ortasında bulunur. Doğusunda Rusya batısında ise Fransa var. Almanya’nın gvenlik sorunu var ikili bir savastan korkar ve Sehlielfen planını hazırlar. Bu plana gre bir ayda Fransa’nın isini bitirir, Rusya seferberliği uzun srecektir byk olduğu iin. Ona hazırlanana kadar Fransa’nın isi biter Rusya’ya dnerim diye dsnr. Baska bir mesele ise değisen g dengesi ve gvensizliktir. 19.yy.ın yarısında viyana kongresi ile byk devletler bir araya gelip Avrupa uyumu kararını vermislerdi. 1870 de bu dzen bozuldu, alman ulusal birliği sağlandı Prusya Fransa’yı yendi uyum kalktı. Btn devletler uyumsuzluk ve sphe iinde, ıkarları atısıyor. Devletler iin nemli olan ilk darbe avantajıdır, karsı tarafa ilk askeri darbeyi indiren avantaj sağlamıs olur. Teknolojinin gelismesi savasların tahrip gcn arttırmıs lkelerin gvenlik kaygıları artmıs ve bunun iin silahlanmaya baslarlar ve silahlanma yarısı hız kazanır. Seferberliğini en hızlı tamamlayan
avantaj sağlar. Seferberlik ilanı savas ilanı gibi algılanıyor.4. neden uluslar arası rgtlenme yok devletler bir araya gelip barısla sorun zemiyor. 5. neden ise Osmanlını gc yok ve mirasını paylasma konusunda anlasamıyorlar. Daha fazla lkenin katıldığı, daha uzun sren savaslar, tm dnyayı etkileyen 7 yıl savasları varken bu savasa dnya savası deniyor. Bunun sebepleri; topyekn yapılması, sivil asker ayrımı olmadan btn ulusun katılması, lm kalım savası olması daha nce halk dhil olmuyordu, lkenin her yeri savas alanı. Savasın zelliklerinden biride varılmak istenen ama ile denen bedeller arasındaki dengesizliktir. Her lkenin amacı farklıdır; Fransa alsas-loreni ister, Đngiltere Prusya militarizmini yıkmak g dengesini sağlamak ister, Almanya Avrupa’da basat g olmak ister, Đngiliz smrge imparatorluğu yerine alman smrge imparatorluğunu kurmak ister. 19.yy.ın gl emperyalist devletlerarasındaki savası btn ekonomik potansiyellerini ortaya koyarak savasmalarıyla gereklesir. Savas bittiğinde Avrupa ekonomik olarak zayıflamıstır. Teknolojiyi srekli retmek lazımdır, fakat savası kazananlarda zayıflamıstır. Birinci dnya savasına kadar savaslar tek ya da iki boyutluydu bu savas ise boyutluydu. ﾖ nceden savaslar karada geerken bu savas havada karada ve denizde geiyor denizaltıları ve uaklar kullanılıyor. Hibiri bu kadar genis aplı bir savas beklemiyordu 4 yıl srmesini kimse istemezdi. 28 Haziran 1914’te Sırp milliyeti bir ğrenci Avusturya Macaristan veliahdını ldrr. Sırplar Bosna’yı isterler. Avusturya Almanya’ya danısır. Sırbistan tek değildir Rusya yanındadır. Almanya ya destek olacak ya da olmayacaktır. Destek olursa bunalım byr olmazsa Avusturya kaybeder. Alman imparatoru ve Rus arı kuzendir. Avusturya Sırbistan’ın hafife kulağını bkse sesini ıkarmaz diye dsnr.28 Temmuz 1914’te Avusturya Belgrat’ı bombalamaya baslar ve Rusya seferberlik ilan eder. Almanya da 1 ağustosta Rusya ve Fransa’ya savas ilan eder Rusya seferberliğini tamamlamadan savas ilan eder.
teslim olmaz Almanya Đngiltere’ye mal akısını kesmek ister bunun iin u-boat /underseaboat denizaltılarını kullanır. Ekonomik ynden kertip teslime zorlamak ister. Đki Đngiliz gemisini batırır ve bu gemilerim yolcularının oğu Amerikalıdır Amerika bu durumdan rahatsız olmaya baslar. Alman Avusturya orduları Rusya’nın iine girerler Ruslarda Fransa ve Đngiltere’den yardım isterler, Fransa ve Đngiltere’de yardım iin boğazlara saldırır ve Trakya’yı isgal ederler. Osmanlı savas dısı bırakılacak ve Rusların baskısı azalacak. Batı tarafında 1916 verdun savasları var. Kayıplar ok fazladır subattan hazirana kadar Fransa 350 bin Almanya 300 bin kayıp vermistir. 1916 da kayıp 1 milyon 360 bine ulasmıs ve ilk kez tank kullanılmaya baslanmıstır. Savas sresince Đtalyanlar Almayanın kazanamayacağını anlıyorlar ve Đngiltere ve Fransa’yla 1915’te Londra anlasmasını imzalıyorlar. Taraf değistiriyorlar bunun karsılığında bir takım vaatler var. Bulgaristan 1915’te Almanya’nın yanında yer alır Romanya’da Almanya’nın yanında savasır Romanya’ya petrol var petrol nemlidir benzin aısından. Romanya’nın Almanya kontrolnde olması avantajdır benzin yanında buğday alanına da sahiptir. Almanya denizaltı savasında Amerikanın ticaretini tehdit ediyor. Almanya Meksika’yı kıskırtıyor, Meksika imparatoru 1917’de Almanya’ya ittifak neriyor, eğer ABD Almanya’ya saldırırsa Meksika’da ABD ye savas ilan edecek karsılığında Teksas Arizona verilecek. Almanya Japonya’yı da Rusya ve ABD ye karsı kıskırtıyor, Japonya buna izin vermiyor diğer tarafta yer alıyor. Meksika imparatoruna gnderilen telgraf basında yayınlanır ABD savasa girecektir ve kamuoyunu hazırlıyor. Savasa alıskın değildir, 6 Nisanda ABD Almanya’ya savas ilan eder. 1918’de ABD baskanı Wilson 14 ilke ilan eder. ABD savastan sonra klasik yalnızcılık politikalarına geri dner. 1823’te ABD baskanı MONROE doktrini ilan eder.
Avrupa’nın i islerine karısmayacak Avrupa’da ABD ye karısmayacaktır.1917 de bu ilkeyi ihlal edip savastan sonra kendi kıtasına ekilir. 1917 de Rus arlığı yıkılmıs subatta liberal devrim, kasımda Bolsevik ihtilali gereklesmis. Lenin 1917’de srgndedir Almanya kendisine zırhlı tren sağlamıstır Rusya’ya gelir Bolsevikler iktidara gelince savastan ekilirler, btn anlasmaları iptal edip emperyalist savastan ıkarlar. 1918 de Romanya, eyllde Bulgaristan ateskes ister ekimde Osmanlı kabul eder ve 11 Kasım Almanya henz savas kendi topraklarına gelmeden Almanya imparatorluğu yıkılır cumhuriyet kurulur ve savastan ekilir. ABD Fransa ve Đngiltere kazanıyor savasın sonuları iki boyutlu birincisi ekonomik ve toplumsal sonular ikincisi ise siyasal sonular. Birinci olarak ekonomik ve toplumsal sonular aısından Avrupa ekonomik olarak kt. 350 milyar dolar kayba uğradı ve 10 milyon Avrupalı hayatını kaybetti. Devletin ekonomiye mdahalesi gndeme geliyor. Enflasyon ve borlanma sorunu ortaya ıkıyor enflasyon ok fazla artıyor. Almanya’da para basımı gndem gelir. Devlet memurlarının ve cretlilerin refah dzeyleri dsecek. Avrupa ABD den bor alır ve dolayısıyla Avrupa stnlğn ABD ye bırakmıs olur. ABD de sanayi rnleri ve rn kapasitesi artmıstır. Toplumsal sonular iinde Avrupa’da milliyeti akımlar ykselmistir. Değisik siyasal dsnceler, sosyal demokrat partiler ortaya ıkmıstır. Yas grupları ve cinsler arsında denge bozulmus kadınların sayısı oğalmıs ve kadınlar alısma hayatına girmeye baslamıslar. Gen nfusun oğu kaybedilmis. Mesela oxfordun yzde yirmisi lms. Siyasal sonular; Avrupa’nın dnya stnlğ dnemi sona ermis. Đngiltere galip olmasına rağmen ekonomik kntden etkilenmistir. ﾜ stnlk ABD ye geiyor Japonya’da ykseliyor. 1917 de Bolsevik devrimi ile ilk sosyalist devlet Rusya’da ortaya ıkıyor. 4 imparatorluk ortadan kalktı Avusturya-Macaristan, Almanya, Osmanlı ve Rus arlığı
Macaristan’ın paralanmıs halinin devamını ister. Avusturya’nın glenmesi Almanya’nın lehinedir. 1925–1930 lokarno dnemi; 1925 lokarno anlasması 1928 bicarle paktı imzalandı 1929 young planı 1930 Londra deniz silahlarının sınırlandırılması konferansı. Bu dnemin birinci dnemden farkı var burada daha ok barısa dnk hedefler var silahlanmanın azalması iin abalar var. Fransa ve Almanya arsı yakınlasmalar var 2 devletin uzlasma sreci yasanıyor bu dnemde. 1930–1939 arasında ise yeniden Almanya ve Fransa’nın yeniden karsı karsıya geldiği dnemdir. 1919–1924 arasında Fransa’nın Almanya’ya karsı gvenlik arayısı var ABD destek olmayınca Almanya’nın komsularıyla dostluk anlasmaları imzalıyor. Fizik garantileri olması gerekiyor bunun iin de rem blgesine ve kprlere sahip olmak istiyor ama Đngiltere buna yanasmıyor ve Fransa da bu garantiyi elde edemeyince ittifak sistemi kuruyor. Belika ve Polonya’yla ittifak antlasması imzalıyor ﾇ ekoslovakya Yugoslavya ve Romanya ile dayanısma anlasması imzalıyor. ﾇ ekoslovakya ve Yugoslavya zaten Đngiltere ve Fransa tarafından Almanya’yı evrelemek iin kurulmustu. ﾇ evresindekilerle birlesip glenince Almanya rahat hareket edemez diye dsnyor. Almanya’da bu arada cumhuriyet var Waimar anayasası dnemi ulusal meclis toplanmıs Almanya’da sosyal demokratlar etkililer. Sosyalist bir ordu, liberal parti var ve endstri sahipleri destekliyor. Gl komnist bir hareket var. Spartakistler var Komnistler ayaklanır ve sosyal demokrat hkmet bu ayaklanmayı bastırır ve iki tarafın araları aılır ve Naziler bu sırada iktidara yrrler ve bir birlesme sağlanamaz. 1920de ulusal meclis Berlin’e tasınır militarizm glenir. Wepka kapp nderliğinde asırı sağcı gler 13 Mart 1020’de darbe yaparlar fakat ok gl bir darbe değildir. Bundan nce Ocak 1919’da Alman isci partisi kurulmustu fakat sosyalist değildi, issiz askerler dhil oluyordu savas sonrasında buraya Adolf Hitler de siyasi komite yesi olmustu Hitler viyana
doğumludur.1920’de adını nasyonel sosyalist isi partisine evirir. Bu Nazi partisinin grsleri belli değildir ama neye karsı olduğu bellidir 1- Komnizme 2- Yahudiliğe 3- liberalizme ve parlamentoya karsıdır. Bu Nazi partisini ludendorf destekliyor 1923 de birahane darbesini yaparlar Hitler hapse girer ve kavgamı yazar. Almanya’nın dıs borcu var versaydan kaynaklı Fransa borcu ister 56 milyar dolardan 33 milyar dolara dsrr ama deyemez bu durumda rem blgesini isgal eder. Almanya ve Rusya dıs politikadan dıslanmıstır Nisan 1922’de ve yeniden yakınlasırlar. Bu dnemde Đtalya hayal kırıklığı yasamaktadır, ekonomik bir ıkmazın iindedir gl bir komnist hareket vardır ve siyasi partiler zayıftır. 1861’den 1915 kadar 55 sene boyunca harcadığı paranın 2 katını 1915–1918 arasında harcar. Byk bir mali krizin iindedir. Mttefiklerinden savas sırasında yardım alır borlanma ve enflasyon ok fazladır. Kyllere toprak isilere is vaat edilmis ama yerine getiremez isiler grevdedir. Almanya ve Đtalya’da gl komnist hareketler var ve sermaye sınıfları bundan rahatsız olurlar. Đtalya’da Milliyeti sınıflar birlesir 1922’de liderleri Mussolini’dir. 1919’da bir fasist rgtlenme vardır 1920de adı Đtalyan fasist partisi olur. 35 yesi var ok byk bir g değil. 1922 de 200 fasist Romanya yrynce Đtalyan imparatorluğu Mussolini’ye verilir. Bir sre sonra mussolini dernekleri kaldırır 1922 de mussolini fasist devleti ortaya ıktı. sovyetler birliğinde komnist devrimden sonra i savas ortamına girilmis yeni rejimle mcadeleler baslamıs sosyal devrimciler Bolseviklerle mcadele ediyor Rusya’daki i savas 1920 den 1922 ye kadar bazı yerlerde devam eder.
taksitlerle densin 200 milyon dolarda kredi verilsin. Roor blgesi Fransa tarafından bosaltılsın. Alanya Fransa arası ekisme dneminin temel zellikleri bunlardır. Almanya 1922 de Fransa’ya bir neride bulunur Almanya-Fransa Belika-Đngiltere arası savasa girmeme nersini sunar. Fransa reddeder nk Almanya’nın kendisine borcu vardır. Ama 16 Ekim 1925 lokarno imzalanınca aralarındaki sorun planla zmlenince iliskileri yumusamaya baslar ve Fransa bu kez kabul eder. Bu anlasmalara gre Almanya-Fransa sınırı, Almanya-Belika sınırı ve rem blgesi silahtan arındırılacak. Fransa Almanya’nın bu blgelere silah sokmasını istemiyor. Almanya batı sınırları iin bu gvenceyi veriyor ama doğu sınırları iin vermiyor sadece doğu sınırlarını silah zoruyla değistirmeyeceğinin szn veriyor. Đngiltere Almanya’nın Belika ve Fransa’ya saldırması durumunda askeri yardım sz veriyor fakat aynı sz Almanya’nın doğu komsuları ﾇ ekoslovakya ve Polonya’ya vermiyor. Anlasmaların ikinci ayağı Almanya ile Fransa-Belika-ﾇ ekoslovakya-Polonya arasında yapılan hakemlik anlasmalarıdır. almanya’nın doğu ve batı komsuları arasında sorun ıkarsa silah gcyle zlmeyecek hakeme gtrlecek barıs zm garantisi veriliyor. lokarno anlasmalarının 3,boyutu Fransa’nın ﾇ ekoslovakya ve Polonya arasında Almanya’ya karsı imzaladığı gvence anlasmalarıdır. almanya buralara saldırırsa Fransa yardıma gidecektir. Lokarno barıs dnemi kısa vadeli sonular doğurmustur 1-Almanya yeniden Avrupa’nın byk devletleri arasında kabul edilmistir, 1.Dnya savası sonrasında uluslararası anlasmalardan dıslanmıstı. 2-Almanya ve Fransa arası haklı bir denge kurulmus iki tarafta birbirini ezemeyecek duruma getirilmistir. Uzun vadeli sonuları ise; 1- Versay anlasmasının bağlayıcı olmadığını ortaya koyar. Almanya versay’ın değistirilebileceğini grecektir. ﾜ lkeler kendilerini doğrudan ilgilendirmeyen lkelerin gvenlik sorununa karısmayacak nk Đngiltere ﾇ ekoslovakya ve Polonya’ya gvence vermiyor.
Almanya versayın hkmlerinin iğnendiğini gryor 3- ABD savastan sonra 14 ilke yayınlamıstı. Bunlardan birisi uluslar arası bir cemiyet kurulmasıydı milletler cemiyeti ortaya ıktı fakat ABD katılmadı. Milletler cemiyetinden umulan; savastan sonra lkeler perisan durumdaydı ve dıs politikaları aıktı lkelerarası gizli anlasmaların yapılmaması. Uluslar arası politikalar seffaf sekilde yryecek, dıs politikalar denetim altında olacaktır. Ancak bunların hibiri olmaz. Savastan sonra Wilson kaybeder Harding baskan olur. Morner doktrini erevesinde yalnızcılık politikalarına geri dner. Milletler cemiyetinden uzak durur. ABD gl bir devlettir milletler cemiyetinden uzak durması kt olur, Sovyetlerde alınmıyor ve iki gl devlet dısarıda kalıyor. Sovyetlerin rejimini tanımıyor. Milletler cemiyeti Đngiltere ve Fransa’nın eline geiyor. Dnya rgt yerine Avrupa rgt grnts olusuyor. Đngiltere ve Fransa arasında da problemler var; Đngiltere denge politikası izlemek iin Almanya’yı da dhil etmek ster ama Fransa istemez. 1919da kurulmustur ama 1930–1939 dneminden sonra tamamen etkisiz kalır. 1922 de deniz silahlarının sınırlandırılması iin washingtonda konferans toplanır, bu arada da Japonya ve ABD’nin pasifikte ıkarları atısmaktadır. Anlasmaya gre lkeler birbirlerinin pasifikteki topraklarına saygı gstereceklerdi. Almanya ve Japonya arasında ﾇ in’in toprak btnlğne ve bağımsızlığına saygı duyulması amacıyla bir anlasma yapılır. ﾇ in byk bir pazardır her devletin ﾇ in zerinde bir takım emelleri vardır. ﾇ in’in toprakları zerinde ekonomik ve ticari aıdan lkeler arasında fırsat esitliği kabul edilmistir. ABD Đngiltere Fransa ve Japonya arasında deniz silahlarının sınırlandırılmasına iliskin bir anlasma yapılmıstı. ABD 5, Đngiltere 5,,Fransa 3, Japonya 1,67, Đtalya 1, Đngiltere sahip olduğu deniz stnlğn ABD ile paylasmaya baslamıs, ABDĐngiltere- Japonya arasında anlasma yapılır,kk tolaylı savas gemilerinin sayısı sınırlandırılır. 1925–1930 arasında baska girisimlerde vardır. 1927 de Fransa dısisleri bakanı Briand, ABD ye bir neride bulunur; Fransa ve ABD arasındaki savası yasa dısı kabul
yeni seime gider Naziler glenerek ıkarlar. Glenince partiler kapatılır, siyasi grsler bastırılır ve hitler nder olur. Aslında alman halkı sonuna kadar aydınlanmayı yasamıstır bu harekete kapılmasının nedeni seim mekanizmasıdır. Đktidar olduktan sonra diktatr olur. Almanya’nın versaydan sonra gurur kırılmıstır bu olaylarla tekrardan gururu oksanır. Naziler iktidara gelince issizliği azaltır silah retimini artırır. Hitlerin grsleri 19,yy.ın ırkı akımlarından etkilenmistir. 19,yy.da doğa bilimlerinde gelisme var, biyoloji toplum bilimi bunlarla ırkı anlayıs ıkmıs olabilir. Darvin’in grslerine gre en gller ayakta kalır zayıflar ezilir. Fransız soylusu Golarno ırklar arasında esitsizlik vardır der alan ırkılığını etkiler Cermen ırkı stndr bu grs bir Đngiliz daraltır Cermenler arasında tetonlar stndr der. Hitlerde buradan beslenir. Biri Đngiliz biride fransızdır, Đngilizlerle aynı ırktanlar ama Fransızı anlamak mmkn değildir. 19,yyda hitlerin ırkı grslerinin temelini bunlar olusturur. Irkılığın doğal bir uzantısı olarak Yahudi dsmanlığı, antisemitizm Sami ırkından olanlara Yahudi-Arap kkenli olanlara karsıdırlar. 19,yyda Yahudi karsıtlığı yaygındır. Hitler bunu siyasal argman olarak kullanır. Militarizm hitlerin grslerinin bir ayağını olusturur. Hitler propaganda konusunda basarılıdır okyanus tipi propaganda yaparlar yz binlere insan aynı alanda toplanır. Đktidar olunca dıs politikada 3 asamalı bir plan uygular. 1-versayın hkmlerinden kurtularak geersiz saymak 2-“ein wolf ein reich” bir devlet bir millet. Almanya sınırları dısında almanca konusan halkları kendilerine katmak yasadığı toprakları ele geirmek, Polonya ﾇ ekoslovakya Fransa’daki Almanları tek bir atıda toplamak amacındalar. 3-Lebensraum denilen yasan sahası kavramı. Almanların yasaması iin elde etmesi gereken topraklar. Đlk ikisi yrrlğe girerken sorun yok ama ncsn sokacakken 2. dnya savası baslar.2.dnya savasına giderken 1933’te ABD Sovyetler birliğini tanımaya karar verir. 34ten sonra milletler cemiyetine girmek ister Sovyetler. 1935’te Fransa ve
Sovyetler arası ittifak anlasması imzalanır. Naziler politikalarını uygulamaya baslar saar blgesinde oylamada halk Almanya’yı seer ama Almanya zorunlu askerliği yrrlğe koyar bu versayın hkmlerine terstir. ingiltere Fransa tedirgin olur Stresa anlasmasını yaparlar Almanya’nın dıs revizyonist politikasını protesto ederler. Lokarno anlasmasının hkmlerini teyit ederler, Avusturya’nın bağımsız olmasını ve toprak btnlğn garanti ederler, Almanya’dan sphe duymaya baslarlar. Stresa anlasmasından nce Fransa-Đtalya grsrler Đtalya Avusturya’nın toprak btnlğn ve bağımsızlığını garanti eder. Sovyetler Birliği Almanya’nın glenmesinden spheye dsyor, nk glenen her devlet Rusya’ya saldırır. Rusya’yla ﾇ ekoslovakya anlasırlar Almanya ﾇ ekoslovakya’ya saldırırsa Sovyetler yardım eder ancak Fransa’nın gelmesi sartıyla. Sovyetler-ﾇ ekoslovakya ile bir ittifak imzalar, Fransa’da gelirse iki taraftan Almanya’yı sıkıstırma kararı verirler. Đngiltere de bu arada yatıstırma abaları iinde, ittifaklara girmeden Almanya’ya taviz vererek yatıstırıyor. 1.dnya savasının nedeni ittifaklardır. Fransa’da yatıstırma politikasının parası olur. Đngiltere ise Fransa-Almanya arası dengeleyici bir yol izler. Đngiltere dıs isleri bakanı bu politikalarını aıklar ancak basarısız olmustur. Almanya 1936’da Rem blgesini silahlandırır. 1938’de Avusturya’yı ilhak etmis ve ﾇ ekoslovakya’dan sdetler blgesini Self determinasyon hakkına dayanarak bir lke bir devlet politikasıyla ister. Bu hakta halklar kendi kaderini tayin etme hakkına sahiptir. 1936’da ﾇ ekoslovakya’nın tamamen isgal edince Đngiltere yatıstırmadan vazgeer nk is artık yasam sahası blgesine gemistir. 1935’te Đngiltere Almanya deniz silahlanması anlasması imzalanır, Almanya deniz gc Đngiltere ndei gcnn yzde otuzbesinden fazla olamaz ve burada versay tamamen kms sayılır. Naziler dıs politikalarının ilk ayağını basarırlar, versay ker. Bu arada revizyonist sistemi olan Đtalya’da Habesistan’a saldırı hareketleri dzenler, Đtalya artan nfusa yol amak ister hammaddeye ihtiya duyar glenince buraya saldırır. 5 Ekim 1935’te Đtalyan
