Study with the several resources on Docsity
Earn points by helping other students or get them with a premium plan
Prepare for your exams
Study with the several resources on Docsity
Earn points to download
Earn points by helping other students or get them with a premium plan
Community
Ask the community for help and clear up your study doubts
Discover the best universities in your country according to Docsity users
Free resources
Download our free guides on studying techniques, anxiety management strategies, and thesis advice from Docsity tutors
The importance of establishing a comprehensive disaster management system for historic settlements, focusing on the case of Kathmandu, Nepal. The document highlights the need for careful recording and analysis of historical disasters and their impact on cultural heritage. It also explores the evolution of the concept of disaster management and the establishment of new hierarchical systems for disaster management in Kathmandu from the 1920s to the present day.
Typology: Study Guides, Projects, Research
1 / 68
This page cannot be seen from the preview
Don't miss anything!
KONU: Yurt Dışı Görevlendirme Raporu Genel Müdürlüğümüzün 08.10.2013 tarih 66806070-051.99 (Diğer)-195016 Sayılı onayı ile 24 - 29 Kasım 2013 ICOMOS-ICORP Revisiting Kathmandu Uluslararası Konferansına katılmak üzere 23-30 Kasım 2013 tarihleri arasında Nepal’de görevlendirilmeme ilişkin raporum ekte yer almaktadır. Arz ederim. Fevziye Deniz GÜNDOĞDU Dr. Mimar Restorasyon Uzmanı
- 1 - 2 - 1
Güney Asya Bölgesinde yer alan Nepal Federal Demokratik Cumhuriyetinin başkenti Kathmandu’dur. Ülkenin kuzeyinde Tibet ve Çin, Güney ve batısında Hindistan, doğusunda ise Butan ve Hindistan yer almaktadır. Nüfusu yaklaşık 27 milyondur. Himalayaların bir kısmı, ülke sınırlarında kalmaktadır. Ülke sınırlarında, Himalayaların en yüksek on dağı bulunmakta olup bunlardan birisi de Everest Dağıdır (Sagarmatha). Ortak Dili, Hintçenin bir diyalektiği olan Nepalcedir. Ülkenin %81,3’ü Hindu, %9’u Budist, %4,4’ü Müslüman, %3,1’i Kirat, %1,4’ü Hristiyan, %0,4’ü ise Anemisttir.
Nepal adının, ülkenin eski krallıklarından biri olan Newar Krallığı anlamına gelen Nepa kelimesinden türediği düşünülmektedir. Newar Krallığı, günümüzdeki Kathmandu Vadisinde yer almaktaydı. Dili, etimolojik olarak nepalceden farklı olan Newari dilidir ve bu dil hala kullanılmaktadır. İlk Sanskrit metinlerinde ve Gupta dönemi yazılarında ülkenin adından “Nepala”, Katmandu Vadisinde oturan halktan ise Nepalli anlamında Nepami olarak sözedilmektedir. Şekil 2. 1 Nepal’in Dünya üzerindeki konumu
2 - 2 MÖ 500 dolaylarında Nepal, 7 küçük krallık ve Nepalin güneyindeki klanlar konfederasyonundan oluşmaktadır. Bu klanlardan birinde sonradan Budha adını alacak olan Siddharta Gautama adlı prens doğmuştur (MÖ 563-483). 12. Yüzyılda ülkenin batısından gelen ve soyadları Sanskritçe “malla” (güreşçi) eki ile biten, bu nedenle Malla Kralları olarak anılan Hanedan güç kazanarak 200 yıl boyunca ülkeyi yönetmişlerdir. 200 yıllık bir ayrılık döneminden sonra 14. Yüzyılda yine Malla Hanedanı güç kazanmışsa da 1482 yılında ülke üç krallığa bölünmüştür; Katmandu, Patan ve Bakhtapur. 18. yüzyılın ortalarında, Gorkha Krallarından biri olan Prithvi Narayan Şah, yine birliği sağlamıştır. BU süreçte, Nepalin sınırlarında çeşitli değişiklikler de olmuştur. 1815-16 yılları arasında İngilizlere karşı bağımsızlık savaşı verilmiştir. Kölelik 1924’te yasaklanmıştır. 1950’lerde Çin tarafından işgal edilen Nepal bir süre Hindistan ve Çin’in siyasi çekişmesinin arenası haline gelmiştir. Günümüzde de ekonomik olarak güçsüz olan ülkede bu çekişme, ekonomik ve siyasi boyutta devam etmektedir. 1959 - 1989 yılları arasında, parti olmaksızın kurulan bir monarşik sistemle idare edilmiştir. 1989’da Jan Andolan Halk Hareketi Kral Birendra’yı anayasal reformları kabul etmeye ve çok partili parlamenter sistem kurmaya zorlamıştır. Şekil 2. 2 Nepal Federal Demokratik Cumhuriyetinin siyasi haritası
3 - 1
“Revisiting Kathmandu” Sempozyumu, yaşayan kentsel mirasın korunmasına ilişkin uluslar arası bir sempozyumdur. Miras anlayışının kavram olarak artık sadece anıtları değil insanların yaşadığı, çalıştığı, ritüellerini gerçekleştiği, festivallerini kutladığı, ibadet ettiği karmaşık kentsel yapıları da içermek üzere sürekli değişime uğradığı bir bağlam içinde gerçekleştirilmiştir. Toplumun hedefleri ve değerleri değiştikçe kentsel korumaya yaklaşımın da bu değişikliğe cevap verecek şekilde değişmesi gerekmektedir. Sempozyum öncesinde, geçtiğimiz yıl İstanbul’da yapılmış olan ICOMOS-ICORP yıllık toplantısı gerçekleştirilmiştir. Toplantıya Türkiye’den gitmiş olan ve biri oy kullanabilen üye olan iki ICOMOS-ICORP üyesi katılmıştır. Bunun dışında, ICORP’un kurmayı planladığı ve şahsımın Doktora Tezi kapsamında da ele alınan, afet durumlarında tarihi çevrede hızlı hasar tespit ve arama – kurtarma faaliyetlerine destek ekipleri oluşturulmasına yönelik çalışmalara katkıda bulunmak ve saha tecrübelerini aktarmak üzere GEA-Arama Kurtarma Derneğinin Kurucusu ve bir ekip şefi de toplantıya katılmıştır. Sempozyum, dört ana temada, Katmandu Vadisi Yönetim sırları içinde yer alan dört adet Dünya Mirası Alanında düzenlenmiştir. İlk Tema olan Özgünlük, Patan DUrbar Anıt Bölgesinde, ikinci Tema olan Miras Yönetimi Pashupati Anıt Bölgesinde, üçüncü Tema Toplum, Bhaktapur Anıt Bölgesinde, son Tema olan Afet ise Hanuman Dhoka (Kathmandu) Durbar Anıt Bölgesinde gerçekleştirildi.
Programın ikinci, Sempozyumun ilk gününde yapılan Seçilen Ana Tema konuşmacıları ve bildiriler, Özgünlük Temasını çeşitli yönlerden ele almışlardır. Tarihi yapıların özgünlüğüne ilişkin tartışmaların başlangıcı, on dokuzuncu yüzyıldır. Antik Yapıların Korunması Derneğinin 1877 tarihli Manifestosu, “korumayı restorasyonun yerine koy” talebini içermektedir. 1931 Atina Tüzüğü, anıtlara müdahalelerle ilgili daha pratik bir yaklaşıma sahiptir. Ancak 1965 Venedik Tüzüğünde özgünlük kavramı; “antik anıtları özgünlüklerinin tüm zenginliği içinde gelecek kuşaklara aktarmak bizim görevimizdir” ifadesiyle daha kesin bir tanıma kavuşur. Dünya Mirası Konvansiyonu, özgünlük kavramını ele almaz. Ancak Operasyonel Kılavuz, aday kültür varlıklarının özgünlük koşullarını yerine getirmesi gerektiğini açık bir şekilde belirtir ve
3 - 2 sonunda Katmandu Vadisi 2003’te, kontrol dışı kentleşme ve tarihi dokunun kaybı nedeniyle Tehlike Listesine alınmıştır. 3.1.1 Toplantı Yeri: Patan Durbar Patan Durbar, Lalitpur Kentinin merkezinde yer alan, birçok önemli anıtın yer aldığı bir meydan ve dini merkezdir. En önemli binalarından biri, Lalitpur Malla Kralların Sarayı olan Antik Kraliyet Sarayıdır. Newa mimarisinin önemli yapılarını barındırmaktadır. Zemini kırmızı tuğla ile kaplıdır. Alanda birçok tapınak ve idol yer almaktadır. Tapınakların girişi, doğu’ya, saraya bakmaktadır. Alan, yine Newari mimarisinin örnekleri olan konut yapıları ile çevrelenmiştir. Meydanda görülen mimari ağırlıklı olarak 17. Yüzyıla dayanmaktadır. Patan, Bilinen en eski Budist Kentlerden birisidir. Hinduizm ve Budizm için önemli bir kenttir. Kentte 136 Bahal veya avlu ve 55 büyük tapınak bulunmaktadır vr bunların çoğu Patan Durbar’ın yakınında veya içindedir. Alanda bulunan en önemli tapınak, Krişna tapınağı olan Krişna Mandir’dir. Katmandu’da az görülen, bir Hint mimari stili olan Şikara stili ile taştan 1637 yılında inşa edilmiştir. Krişnastami sırasında binlerce Hindu Hacının meydanda toplanmasına neden olmuştur. Bhimsen Tapınağı, 1680 yılında inşa edilmiştir. Birbiriyle bağlantılı altın pencereleri ile ünlüdür. Newa geleneğinde ticaret ve çalışma tanrısı olarak tapılan cesur ve güçlü bir kahramana atfedilmiş olup onun adını taşır. Şiva’ya adanmış olan Vişwanath Tapınağı, 1627 yılında inşa edilmiştir. Çatı furuşlarına, Hindistan Şiva tapınaklarında yaygın olduğu gibi erotik figürler oyulmuştur. Tapınak, girişindeki iki taş fil tarafından korunmaktadır. Diğer tarafında ise, Şiva’nın aracı olan boğa figürü yer alır. Taleju Bhawani Tapınağı, 1667 yılında yanan bir başka tapınak yerine inşa edilmiştir. Malla krallarının tanrısıdır. Beş katlıdır ve üç kat çatısı bulunmaktadır. On dördüncü yüzyılda, bu tapınağın yerinde bir başka tapınak olduğu bilinmektedir. Antik Sarayın üç ana avlusu bulunmaktadır. Mul Chowk, Sundari Chowk ve Keshav Narayan Chowk isimleri ile adlandırılan bu avluların yanı sıra, saray yapı topluluğu içinde çeşitli tapınaklar yer almaktadır. Saray ve Saray alanında yer alan tapınaklar, Newari Mimarlığının en gözde ahşap oyma örneklerini içermektedir. 3.1.1 Katılımcılar ve Bildiriler Sempozyumun ilk, programın ikinci gününde, Ana Tema Konuşmacılarının bildirileri, Tema başlığına uygun olarak Özgünlük Kavramı ile ilgili idi. Kanefusa Masuda; “Nara Özgünlük Belgesi ve Katmandu Vadisi Dünya Mirası Alanı” başlıklı sunumunda Nara Özgünlük Belgesinin temel kavramlarını, Katmandu Vadisine atıfta bulunarak aktardı. İkinci Ana Tema Konuşmacısı
3 - 4 Şekil 3. 6 Antik Saray Kapı Detayı Sempozyuma Nepal’den katılan Shyam Sundar Kawan; “Bhaktapur’da Bütünlük özgünlüğün önüne geçiyor (Integrity overrides authenticity)” başlıklı bildirisinde bu konuda Nepal’de devam eden uygulamalardan örnekler verdi. Kazakistan’dan katılan Natalya Turekulova; “Kazakistan tarihi kentlerinde miras koruma sorunları” başlıklı bildirisinde Kazakistan’da özgünlük sorunları üzerinde durdu. Çin’den katılan Shulan Fu; “Yaşayan kültür ve değişen yansımaları: Hangzou kenti Batı Gölü Vaka İncelemesi” başlıklı makalesinde özgünlüğü değişen yaşam biçimleri ve sosyal yapı üzerinden ele aldı. İspanya’dan katılan Alehandro Honda; “Özgünlüğün kültürel sapmaların ötesinde korunması: Japonya ve İspanya koruma çalışmalarının karşılaştırılması” başlıklı bildirisinde çeşitli koruma uygulamalarında özgünlük Şekil 3. 4 Antik Saray Bahadur Şah Salonu Girişi Şekil 3. 5 Antik Saray iç avlu görünüşü
3 - 5 kavramının nasıl ele alındığına ilişkin örnekler verdi. Yine Nepal’den katılan Neel Kamal Chapagain ise; “Devam eden gelenekler, çözünen maddi biçim: Nepal’de yaşayan miras alanlarında özgünlüğün yeniden ele alınması” başlıklı bildirisinde, yaşamın değişerek devam ettiği kültür mirası alanlarında, özgünlük kavramını bu değişen yaşam biçimlerine ve gereksinimlere yanıt vermeye çalışan tarihi doku bağlamında sorgulattı. Şekil 3. 7 Patan Durbar Planı. Sarı alan, Dünya Mirası Alanının sınırlarını belirlemektedir. Renklerli çizgilerle sınırlanmış alan, dört ekibin saha inceleme sınırlarını göstermektedir. Türk ekibinin tamamı Afet Ekibi ile Kırmızı çizgiyle çevrilmiş alan içerisinde inceleme yapmıştır. 3.1.2 Saha İncelemesi Öğleden sonraki oturum, Patan Durbar ve çevresindeki tarihi kentsel dokunun incelenmesi biçiminde gerçekleştirildi. Katılımcılar, izleyiciler ve ICOOS-ICORP üyeleri, bildiri ve çalışma konularına göre dört ana Tema başlığı altında toplandılar. Kendi çalışma konularını özgünlük bağlamında ele alarak saha incelemesi gerçekleştirdiler. Şahsımın dahil olduğu Afet grubu da planda kırmızı ile işaretlenen alanda inceleme gerçekleştirdi. İnceleme sonrası grup içinde yapılan bir toplantı ile sahadan toplanan veri birleştirildi ve ortak bir toplantı notu oluşturuldu. Patan Yönetimi, ICOMOS görevlileri, katılımcılar ve alanın korunması ile ilgili çalışan diğer gruplarla yapılan bir toplantıda bu toplantı notu sözlü ve yazılı olarak paylaşıldı. Alanda tespit edilen sorunlardan bazıları:
3 - 7 Dünya Mirası Alanlarının yönetimi, Dünya Mirası Konvansiyonu Uygulama Kılavuzuna uygun olarak hazırlanmalı, yürütülmeli ve izlenmelidir. Dünya Mirası Alanlarının korunmasının sağlanması amacıyla uygun uzun vadeli yasal, kurumsal ve/veya geleneksel koruma ve yönetim oluşturulmalıdır. Koruma ve Yönetim için gerekli koşullar, Kılavuzun 96 - 98. Maddelerinde, yönetim sistemleri ise 108-119. Maddelerinde sağlanmıştır. Tarihi çevrelerde ele alınması gereken parametrelerin sayısı, etkin koruma sistemlerinin oluşturulmasında sıkıntı yaratmaktadır. Birçok durumda geleneksel sistemler işlevsizleştirilmiş, ancak yerlerine işleyen yeni koruma ve yönetim sistemleri konmamıştır. Hazırlanan Yönetim Sistemleri çoğu kez sadece yapılması gereken ideal uygulamaları listelemekte ancak ya bunların nasıl uygulanacağını açıklamamakta, pratikte uygulanması mümkün olmayan öneriler içermekte veya uygulamaya alınmamaktadır. Katmandu Vadisi 2003 yılında Tehlike Altındaki Dünya Mirası Listesine alınarak Dünya Mirası Komitesi taraf Devletten Bütünleşik Yönetim Planı hazırlanması istenmiştir. Profesör Herb Stovel’ın kılavuzluğunda hazırlanan plan, 2007 yılında kabul edilerek yürürlüğe girmiştir. Katmandu Vadisi, DMK/ICOMOS 2006 Haziran Misyon Raporunda alan-temelli bilgi toplama ve alan yönetimi komitesinin adanmışlığı konusunda örnek olarak gösterilmiştir. Nepal ICOMOS, yönetim sistemlerine ilişkin tartışmaların, sempozyumun özgünlük, toplumsal katılım ve afet riski Temaları ile paralel yürütülmesi gerektiği saptamasını yapmıştır. 3.2.1 Toplantı Yeri: Bagmati- Pashupatinath Tapınağı Sempozyumun ikinci günü, Pashupati yönetim alanında gerçekleştirilmiştir. Bu bölgeye ismini veren Pashupati (veya Şri Paşupatinath), Hindu tanrısı olan Şiva’nın Hayvanların Tanrısı olarak Şekil 3. 9 Tapınağın alt giriş kapısında yer alan yapı. Zeminin gevşekliği ve sık sık yaşanan sellerden dolayı ciddi oturma ve çatlaklar meydana gelmiştir. Ayrıca alt katta yükselen nemden dolayı ciddi malzeme sorunları bulunmaktadır.
3 - 8 bir enkarnasyonudur. Sansskritçe üç kelimenin bir araya gelmesi ile oluşturulmuştur; Paşu (organizmalar), Pati (koruyucu) ve Nath (Tanrı). Şri ise saygı ve onurlandırma anlamları içeren bir ön ek olarak kullanılmaktadır. Tüm Hindular tarafından saygı duyulsa da, özellikle Nepal’in ulusal tanrısı olarak kabul edilmektedir. Paşupatinat’ın beş yüzü, Şiva’nın beş enkarnasyonunu ve beş elementi (toprak, su, hava, ışık ve eter) temsil etmektedir. Şekil 3. 10 Tapınağın en altta yer alan giriş kapısı. Bu kapıya ulaşım, kutsal ormanın ortasından uzanan uzun ve zorlu bir yoldan sağlanmaktadır. Şekil 3. 11 Ölü yakma töreninde ölünün altına serilecek samanları taşıyan bir rahip. Şekil 3. 12 Ölenlerin aileleri tarafından yaptırılan tapınakçıklardan bir detay. Şekil 3. 13 Kutsal olarak kabul edilen hayat ağacı
3 - 10 Şekil 3. 15 Burada yakılan Hinduların aileleri tarafından hediye edilen taş pagodalar. Şekil 3. 16 Ölü yakma töreni Bagmati Nehrinin bir diğer özelliği, Kirantların bu nehrin tepelerine gömülüyor olmasıdır. Geleneğe göre ölü bedeni üç kez Bagmati nehrine bandırılıp çıkarılır, daha sonra yakılır. Ölüden geriye kalan hiçbir şey saklanmaz. Kemikleri nehrin dibine bırakılır. Küller ise nehre serpilir. Genellikle oğul olan ve yakma işlemini gerçekleştirmek üzere odun yığınını ateşe veren baş yasçı, yakılma işleminin hemen sonrasında kutsal nehirde yıkanmak zorundadır. Genellikle yakma törenine katılan ailenin diğer üyeleri de yıkanırlar. Nehrin kişileri ruhen arındırdığına inanılmaktadır. Vadinin gevşek toprağı, muson yağmurları sırasında oluşan sellerde ciddi sıkıntılara ve can kayıplarına neden olmakta, büyük çöküntü alanları meydana gelmektedir.
3 - 11 3.2.2 Katılımcılar ve Bildiriler Sempozyumun ikinci, programın üçüncü gününde, Ana Tema Konuşmacılarının bildirileri, Tema başlığına uygun olarak Dünya Mirasının Yönetimi ile ilgili idi. Ping Kong tarafında yapılan Ana Tema konuşması, miras değerleri taşıyan kentlerde tarihi kentsel peyzajın yönetimine yaklaşım biçimlerine ilişkindi. İlk bildiri, Nepal’den katılan Kosh Prasad Acharya tarafından sunulan ve Kathmandu Valisi Dünya Mirası Alanlarının Bütünleşik Yönetim Planını tanıtan bildiriydi. İkinci Bildiri, Özbekistan’dan katılan Ona Vileikis ve Sanjarbek Allayarov tarafından sunulan ve Buhara’da gerçekleştirilen mevcut durum, sorun ve risk tespit çalışmalarına ilişkin bilgi veren bildiri idi. Bildirinin sonunda, Dünya Mirası Konvansiyonunun alanda uygulanmasının koruma ve yönetim mekanizmalarının güçlendirilmesi yolu ile geliştirilmesine ilişkin bazı tespitler içermekteydi. Bosna-Hersek’ten katılan Mirela Mulaci Handan tarafından sunulan “Yaşayan Kentsel Mirasın Korunmasındaki Zorluklar” başlıklı bildiriyi sundu. Vaswati Chatterjee, Hindistanda Bhubaneswar Tarihi Kentine yapılan müdahaleler üzerinden bir miras alanına yapılacak müdahalelerde mantıksal yaklaşımlara ilişkin örnekler verdi. İran’dan katılan Reihaneh Sajad, İran’daki kentsel gelişimler sırasında tarihi kent alanlarında bazı estetik ilkelerin uygulanması yolu ile değerlerin korunabileceğine ilişkin örnekler sundu. Son konuşmacı Myanmar’dan katılan Su Su, Yangon merkezinin Dünya Mirasına aday gösterilerek koruma altına alınması sürecinden sözetti. 3.2.3 Saha İncelemesi Öğleden sonraki oturum, Basmati ve çevresindeki doğal ve anıtsal dokunun incelenmesi biçiminde gerçekleştirildi. Katılımcılar, izleyiciler ve ICOOS-ICORP üyeleri, bildiri ve çalışma konularına göre dört ana Tema başlığı altında toplandılar. Kendi çalışma konularını özgünlük bağlamında ele alarak saha incelemesi gerçekleştirdiler. Şahsımın dahil olduğu Afet grubu da planda kırmızı ile işaretlenen alanda inceleme gerçekleştirdi. İnceleme sonrası grup içinde yapılan bir toplantı ile sahadan toplanan veri birleştirildi ve ortak bir toplantı notu oluşturuldu. Patan Yönetimi, ICOMOS görevlileri, katılımcılar ve alanın korunması ile ilgili çalışan diğer gruplarla yapılan bir toplantıda bu toplantı notu sözlü ve yazılı olarak paylaşıldı. Alanda Yönetimsel açıdan tespit edilen sorunlar ve çözüm önerileri aşağıdaki gibidir: Ulaşım sorunları yüzünden kutsal ormanın içinden geçirilmek istenen anayol: kutsal orman çok büyük bir alan kaplamakta olup çevresinde dolaşan yol ulaşımı ciddi olarak sekteye uğratmaktadır. Ancak ormanın ortasından açılan yol hem bu alanı kutsal kabul eden Hindu ve Budist halkı öfkelendirmekte, hem de şimdilik bir patika görünümünde olan yolun kentin gelişimi ile orman için ciddi bir tehdit unsuru olabileceği, orman vasfını yitirebileceği düşünülmektedir. Alanda yapılan gezi sırasında, yolun yer aldığı zeminin ve toprağın çok
3 - 13
3 - 14
Programın dördüncü, Sempozyumun üçüncü günü, Miras Alanların ve Binalarının Yönetimine Toplumun Katılımının Sağlanması Temasına ayrılmıştı. Bu toplantıda seçilen Anahtar Tema Konuşmacıları ve Bildiriler, Toplum konusunu çeşitli açılardan ele aldılar. Değişen ve esnek, katılımcı ve stratejik anlayışın giderek daha fazla hakim olduğu planlama anlayışının bir yansıması olarak kültürel miras ve toplumun ilişkisine verilen önem de giderek artmaktadır. Buna, kültürel mirasın tanımındaki değişimler, bağlama giderek daha çok